żabieńcowatego
żabieńcowatemu
żabieńcowatych
żabieńcowatymi
żabiowolskiego
żabiowolskiemu
żabiściekowaci
żabiściekowata
żabiściekowatą
żabiściekowate
żabiściekowaty
żabiściekowcem
żabiściekowcom
żabiściekowców
żabiściekowiec
żachnęlibyście
żachnęłybyście
żadniusieńkich
żadniusieńkiej
żadniusieńkimi
żagiewkowatego
żagiewkowatemu
żagiewkowatych
żagiewkowatymi
żaglomistrzach
żaglomistrzami
żaglomistrzowi
żaglowalibyśmy
żaglowałybyśmy
żaglowiosłowca
żaglowiosłowce
żaglowiosłowcu
żaglownictwach
żaglownictwami
żałośniejszego
żałośniejszemu
żałośniejszych
żałośniejszymi
żałowalibyście
żałowałybyście
żargonowościom
żarłaczowatego
żarłaczowatemu
żarłaczowatych
żarłaczowatymi
żarłoczniejsza
żarłoczniejszą
żarłoczniejsze
żarłoczniejszy
żarłocznościom
żarnowianinowi
żarnowieckiego
żarnowieckiemu
żaroodporności
żarowytrzymali
żarowytrzymała
żarowytrzymałą
żarowytrzymałe
żarowytrzymały
żartobliwością
żartowalibyśmy
żartowałybyśmy
żebrowalibyśmy
żebrowałybyśmy
żebrowatościom
żegiestowskich
żegiestowskiej
żegiestowskimi
żeglowalibyśmy
żeglowałybyśmy
żeglowniejszej
żeglowniejszym
żeglownościach
żeglownościami
żelatynowaliby
żelatynowałaby
żelatynowałbym
żelatynowałbyś
żelatynowałoby
żelatynowałyby
żelatynowanego
żelatynowanemu
żelatynowaniem
żelatynowaniom
żelatynowanych
żelatynowanymi
żelatynowatego
żelatynowatemu
żelatynowatych
żelatynowatymi
żelatynującego
żelatynującemu
żelatynujących
żelatynującymi
żelazicyjankom
żelazicyjanków
żelazkowskiego
żelazkowskiemu
żelazobetonach
żelazobetonami
żelazobetonowa
żelazobetonową
żelazobetonowe
żelazobetonowi
żelazobetonowy
żelazochromach
żelazochromami
żelazochromowa
żelazochromową
żelazochromowe
żelazochromowi
żelazochromowy
żelazocyjankom
żelazocyjanków
żelazofosforem
żelazofosforom
żelazofosforów
żelazofosforze
żelazokrzemach
żelazokrzemami
żelazokrzemowa
żelazokrzemową
żelazokrzemowe
żelazokrzemowi
żelazokrzemowy
żelazomanganem
żelazomanganie
żelazomanganom
żelazomanganów
żelazomolibden
żelazopodobnej
żelazopodobnym
żelazorytnictw
żelazorytnikom
żelazorytników
żelazotytanach
żelazotytanami
żelazotytanowi
żelazowaliście
żelazowałyście
żelazowanadach
żelazowanadami
żelazowanadowa
żelazowanadową
żelazowanadowe
żelazowanadowi
żelazowanadowy
żelazowanadzie
żelazowolframu
żelazowolframy
żelazowowolscy
żelazowowolska
żelazowowolską
żelazowowolski
żelazowowolsku
żelechlineckie
żelechlineckim
żelechowskiego
żelechowskiemu
żelowalibyście
żelowałybyście
żenowalibyście
żenowałybyście
żeromszczyznom
żeromszczyźnie
żerowalibyście
żerowałybyście
żertwiennikach
żertwiennikami
żertwiennikiem
żertwiennikowi
żigolakowskich
żigolakowskiej
żigolakowskimi
żłobkowaliście
żłobkowałyście
żłopnęlibyście
żłopnęłybyście
żmigrodzianach
żmigrodzianami
żmigrodzianina
żmigrodziankom
żoliborzaninem
żoliborzaninie
żoliborzankach
żoliborzankami
żołądkowaliśmy
żołądkowałabym
żołądkowałabyś
żołądkowałyśmy
żołądkowaniach
żołądkowaniami
żołędziogłowca
żołędziogłowce
żołędziogłowcu
żołnierskością
żołnierzyskach
żołnierzyskami
żołnierzyskiem
żonglowaliście
żonglowałyście
żółciałybyście
żółcielibyście
żółciotwórczej
żółciotwórczym
żółciusieńkich
żółciusieńkiej
żółciusieńkimi
żółkieweckiego
żółkieweckiemu
żółtawobiałego
żółtawobiałemu
żółtawobiałych
żółtawobiałymi
żółtawobrązowa
żółtawobrązową
żółtawobrązowe
żółtawobrązowi
żółtawobrązowy
żółtawordzawej
żółtawordzawym
żółtaworóżowej
żółtaworóżowym
żółtawoszarego
żółtawoszaremu
żółtawoszarych
żółtawoszarymi
żółtawośniadej
żółtawośniadym
żółtawośniadzi
żółtawozieleni
żółtawozielona
żółtawozieloną
żółtawozielone
żółtawozieloni
żółtawozielony
żółtobiaławego
żółtobiaławemu
żółtobiaławych
żółtobiaławymi
żółtobrązowego
żółtobrązowemu
żółtobrązowych
żółtobrązowymi
żółtobrunatnej
żółtobrunatnym
żółtobrzeżkach
żółtobrzeżkami
żółtobrzeżkiem
żółtobrzeżkowi
żółtobrzuszkom
żółtobrzuszków
żółtocytrynowa
żółtocytrynową
żółtocytrynowe
żółtocytrynowi
żółtocytrynowy
żółtoczerwonej
żółtoczerwonym
żółtokremowego
żółtokremowemu
żółtokremowych
żółtokremowymi
żółtooliwkowej
żółtooliwkowym
żółtopasiastej
żółtopasiastym
żółtowoskowego
żółtowoskowemu
żółtowoskowych
żółtowoskowymi
żółtozielonawa
żółtozielonawą
żółtozielonawe
żółtozielonawi
żółtozielonawy
żółtozielonego
żółtozielonemu
żółtozielonych
żółtozielonymi
żółtozłocistej
żółtozłocistym
żubrowalibyśmy
żubrowałybyśmy
żurnalistyczna
żurnalistyczną
żurnalistyczne
żurnalistyczni
żurnalistyczny
żurnalistykach
żurnalistykami
żurominianinem
żurominianinie
żurominiankach
żurominiankami
żużlobetonowej
żużlobetonowym
żużlotwórczego
żużlotwórczemu
żużlotwórczych
żużlotwórczymi
żwirowalibyśmy
żwirowałybyśmy
żwirowcowatego
żwirowcowatemu
żwirowcowatych
żwirowcowatymi
żychlinianinem
żychlinianinie
żychliniankach
żychliniankami
życiodajnością
życiodawczynią
życiodawczynie
życiodawczynię
życiopisaniach
życiopisaniami
życzliwościach
życzliwościami
żydłaczyliście
żydłaczyłyście
żydomasoneriom
żydowskościach
żydowskościami
żyłowalibyście
żyłowałybyście
żyłowatościach
żyłowatościami
żyrardowianach
żyrardowianami
żyrardowianina
żyrardowiankom
żyrardowskiego
żyrardowskiemu
żyroklinometru
żyroklinometry
żyrowalibyście
żyrowałybyście
żytomierskiego
żytomierskiemu
żytomierzanach
żytomierzanami
żytomierzanina
żytomierzankom
żywicielskiego
żywicielskiemu
żywicowaliście
żywicowałyście
żywiczarskiego
żywiczarskiemu
żywicznościach
żywicznościami
żywiołowościom
żyworodkowatej
żyworodkowatym
żyworodnościom
żywotniejszego
żywotniejszemu
żywotniejszych
żywotniejszymi
żywotnikowcach
żywotnikowcami
żywotnikowcowi
żywotopisarstw
żywotopisarzem
żywotopisarzom
To już wszystkie czternastoliterówki na Ż. W sumie znaleźliśmy tyle takich 14-literowych słów zaczynających się na literę "Ż": 366.
Ż jest trzydziestą drugą, a zarazem ostatnią literą alfabetu polskiego, gdzie może się pojawić również pod postacią Ƶ. Oznacza dźwięk [ʒ].
Jest także używana w języku maltańskim, języku kaszubskim i w języku wilamowskim (wymysiöeryś).
Alfabet to najpopularniejszy system zapisywania mowy, którego nazwa pochodzi od starogreckich nazw pierwszych liter alfabetu: alfa i beta.
Jest to fonetyczny system pisma, w którym każdy znak (zwany literą) odpowiada zasadniczo jednemu dźwiękowi – głosce (samogłosce lub spółgłosce).
W tym rozumieniu alfabety są różne, gdy ich zasadnicze zestawy liter różnią się krojem pomiędzy sobą, np. alfabet grecki, alfabet łaciński i
alfabet cyrylicki są różne, a alfabet polski i alfabet niemiecki są tylko wariantami alfabetu łacińskiego. To rozumienie terminu "alfabet"
jest równoznaczne z terminem "pismo" (np. pismo łacińskie = alfabet łaciński). W takim rozumieniu alfabet odróżnia się zarówno od pism
niefonetycznych (ideograficznych lub mieszanych), jak i od innych typów pism fonetycznych (jak: abdżad, abugida i sylabariusz).
Te pozostałe rodzaje pism fonetycznych, również niekiedy bywają nazywane alfabetami, co nie jest całkiem poprawne. Alfabetem na przykład nie jest pismo
ideograficzne lub pismo złożone, (np. pismo chińskie, czy też hieroglify) ani pismo sylabyczne (np. pismo japońskie).
Alfabety dzielą się na:
Alfabety dzielą się też na dwuszeregowe i jednoszeregowe, ze względu na to, czy posiadają systemy małych i wielkich liter (np. alfabet łaciński, grecki,
cyrylicki i ormiański) czy też tylko jeden system liter (np. alfabet gruziński, koreański, syryjski, koptyjski, gocki, runiczny i inne alfabety historyczne, dziś martwe).
Alfabet narodowy to zestaw liter i innych, uzupełniających znaków pisma, używany dla danego języka lub narodu, ułożony w tradycyjnym, ustalonym porządku.
W tym rozumieniu alfabety są różne, choć stanowią warianty narodowe tego samego pisma alfabetycznego, gdy posiadają własne, odrębne znaki, np. alfabet
polski różni się od alfabetu niemieckiego, gdyż (zasadniczo) nie używa liter v i q, oraz wcale nie używa liter ä, ö i ß, a za to używa liter ą, ł i ź,
których nie używa alfabet niemiecki. Natomiast alfabet angielski nie różni się od poklasycznego alfabetu łacińskiego, gdyż (zasadniczo) używa tylko tych samych 26 liter.
W tym sensie mówi się, że alfabety to zamknięte systemy pisma – liczba występujących w nich znaków zmienia się bardzo rzadko, a zmiany (dodanie znaków,
usunięcie znaków) prowadzą do powstania nowego alfabetu. Z licznymi alfabetami narodowymi mamy do czynienia przede wszystkim w przypadku pisma łacińskiego i pisma cyrylickiego (cyrylicy).
Podobnie terminem "alfabet" określa się inne sposoby przekazywania informacji na odległość, nie będące systemami pisma:
Alfabet polski, zwany dawniej: abecadło to alfabet używany do zapisu języka polskiego. Oparty jest on na alfabecie łacińskim i składa się obecnie z 32 liter (dużych i małych), w tym z sześciu liter ze znakami diaktrycznymi - czyli tak zwanych "polskich liter" używanych wyłacznie w języku polskim.
a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż
A Ą B C Ć D E Ę F G H I J K L Ł M N Ń O Ó P R S Ś T U W Y Z Ź Ż
Oficjalnie litery z alfabetu łacińskiego: Q, V i X nie są zaliczane do liter polskiego alfabetu, gdyż w polskim słowotwórstwie nie ma potrzeby ich stosowania. Występują one tylko w wyrazach pochodzenia obcego, czyli zapożyczonych. Rada Języka Polskiego uzasadnia, iż brzmienie wszystkich, nawet nowo wymyślanych, wyrazów w języku polskim da się zapisać zgodnie z regułami polskiej ortografii tylko za pomocą 32 liter, bez użycia liter X, V i Q. Niemniej, te trzy łacińskie litery towarzyszą językowi polskiemu w wyrazach obcych i obcojęzycznych, przekształcając się zazwyczaj w litery polskiego alfabetu w miarę powszednienia stosowania wyrazów zawierających te litery.
Ciekawostka: Zdanie "Mężny bądź, chroń pułk twój i sześć flag." zawiera wszystkie litery polskiego alfabetu, każdą dokładnie raz.
Poniżej zaprezentowano statystyczną, procentową częstotliwość występowania poszczególnych liter w języku polskim:
a | ą | b | c | ć | d | e |
8,91% | 0,99% | 1,47% | 3,96% | 0,40% | 3,25% | 7,66% |
ę | f | g | h | i | j | k |
1,11% | 0,30% | 1,42% | 1,08% | 8,21% | 2,28% | 3,51% |
l | ł | m | n | ń | o | ó |
2,10% | 1,82% | 2,80% | 5,52% | 0,20% | 7,75% | 0,85% |
p | q | r | s | ś | t | u |
3,13% | 0,14% | 4,69% | 4,32% | 0,66% | 3,98% | 2,50% |
v | w | x | y | z | ź | ż |
0,04% | 4,65% | 0,02% | 3,76% | 5,64% | 0,06% | 0,83% |
Jak widać z zestawienia, najczęściej używaną literą w języku polskim jest litera "a", natomiast najrzadszą jest litera "x".
Opracownie własne na podstawie materiałów w:
http://pl.wikipedia.org