habas
habit
hacel
haczą
haczę
haczy
haden
hades
hadis
hadże
hadżi
hadżu
hafem
hafie
hafis
hafiz
hafnu
hafny
hafom
hafów
haftu
hafty
hagad
haida
haiki
haiku
hajce
hajcu
hajda
hajem
hajom
hajów
hajta
hajże
hakat
haker
hakom
haków
hakuj
halal
halaw
halba
halbą
halbę
halbo
halby
halce
halek
halfa
halfą
halfę
halfo
halfy
halit
halka
halką
halkę
halki
halko
halle
halli
hallo
hallu
halma
halmą
halmę
halmo
halmy
halna
halną
halne
halni
halny
halom
halon
halsu
halsy
hałas
hałda
hałdą
hałdę
hałdo
hałdy
hamad
hamak
haman
hamer
hamra
hamry
hamuj
hanem
hanga
hangą
hangę
hangi
hango
hanie
hanif
hanom
hanów
hanys
hanza
hanzą
hanzę
hanzo
hanzy
hańba
hańbą
hańbę
hańbi
hańbo
hańby
haoma
haomą
haomę
haomo
haomy
haori
harab
haram
harap
haras
harce
harcu
harda
hardą
harde
hardo
hardy
harem
harfa
harfą
harfę
harfo
harfy
harów
hartu
harty
haruj
hasać
hasaj
hasał
hasam
hasań
hascy
haseł
hasem
hasie
haska
haską
haski
hasku
hasła
hasło
hasłu
hasom
hasów
hasta
hastą
hastę
hasto
hasty
hasze
haszu
haszy
haśle
hauki
hauku
hausa
haust
hawaj
hawan
hazen
hazuk
hażan
heban
hebdu
hebdy
hebel
hebes
hebla
heble
hebli
heblu
hecna
hecną
hecne
hecni
hecny
hecom
hecuj
heder
hedżr
hegir
hejta
hejże
heksa
heksą
heksę
hekso
heksy
helan
helem
helia
helis
hello
helom
helów
helpa
helpu
helpy
hełmu
hełmy
hembr
hemem
hemie
hemin
hemom
hemów
henna
henną
hennę
henno
henny
henra
henry
hepać
hepał
hepań
hepią
hepie
hepię
hepmy
hepną
hepnę
hepże
herbu
herby
herca
herce
hercu
herma
hermą
hermę
hermo
hermy
herod
herom
heros
herze
hescy
heses
heska
heską
heski
hesku
hetce
hetek
heter
hetka
hetką
hetkę
hetki
hetko
hetta
hewea
heweą
hewee
heweę
hewei
heweo
hewra
hewrą
hewrę
hewro
hewry
hiatu
hiaty
hicie
hidżr
hiena
hieną
hienę
hieni
hieno
hieny
hifem
hifie
hifom
hifów
hikor
hilal
hilea
hileą
hilee
hileę
hilei
hileo
hilom
hilów
hilum
hindi
hipek
hipem
hiper
hipie
hipik
hipis
hipka
hipki
hipku
hipom
hipów
hisis
hisuj
hitem
hitom
hitów
hiwem
hiwie
hiwom
hiwów
hizop
hobby
hoduj
hodża
hodżą
hodże
hodżę
hodżo
hodży
hogan
hojer
hojna
hojną
hojne
hojni
hojny
hojom
hokei
hokej
hokku
holem
holik
holki
holku
holmu
holmy
holom
holów
holuj
hołdu
hołdy
hołot
hołub
homal
homar
homek
homer
homka
homki
homku
homoś
honda
hondą
hondę
hondo
hondy
honor
honuj
hopak
hopel
hopki
hopla
hople
hopli
hoplu
hopsa
hopsy
horda
hordą
hordę
hordo
hordy
horom
horst
horze
hossa
hossą
hossę
hosso
hossy
hosta
hostą
hostę
hosto
hostu
hosty
hotel
house
howea
howeą
howee
howeę
howei
howeo
hoyom
hożej
hożym
hrabi
huana
huany
huari
hubar
hubce
hubek
hubem
hubie
hubka
hubką
hubkę
hubki
hubko
hubom
hubów
hucie
hucpa
hucpą
hucpę
hucpo
hucpy
hucuł
huczą
huczę
huczy
huert
hufca
hufce
hufcu
hufem
hufie
hufom
hufów
hujem
hujom
hujów
hukać
hukaj
hukał
hukam
hukań
hukną
huknę
hukom
huków
hulać
hulaj
hulał
hulam
hulań
hulet
hulki
hulku
hulok
humin
humit
humor
humus
hunie
hunom
hurma
hurmą
hurmę
hurmo
hurmy
huron
hurra
hurtu
hurty
hurys
husar
husky
huśta
hutom
huzar
huzia
hycać
hycaj
hycał
hycam
hycań
hycel
hycla
hycle
hycli
hyclu
hycną
hycnę
hydra
hydrą
hydrę
hydro
hydry
hymen
hymnu
hymny
hyrem
hyrna
hyrną
hyrne
hyrni
hyrny
hyrom
hyrów
hyrze
hysia
hysie
hysiu
hysuj
hyzem
hyzia
hyzie
hyziu
hyzom
hyzop
hyzów
To już wszystkie pięcioliterówki na H. W sumie znaleźliśmy tyle takich 5-literowych słów zaczynających się na literę "H": 526.
H jest ósmą literą alfabetu łacińskiego, jedenastą literą alfabetu polskiego.
Oznacza w języku polskim głoskę [x] (czyli spółgłoskę szczelinową miękkopodniebienną bezdźwięczną), a w innych językach również [h] lub [ɦ]. Często jest też niema (m. in. w języku francuskim czy włoskim).
Przykłady: Ghana (wym. Gana), Thor (wym. Tor).
Alfabet to najpopularniejszy system zapisywania mowy, którego nazwa pochodzi od starogreckich nazw pierwszych liter alfabetu: alfa i beta.
Jest to fonetyczny system pisma, w którym każdy znak (zwany literą) odpowiada zasadniczo jednemu dźwiękowi – głosce (samogłosce lub spółgłosce).
W tym rozumieniu alfabety są różne, gdy ich zasadnicze zestawy liter różnią się krojem pomiędzy sobą, np. alfabet grecki, alfabet łaciński i
alfabet cyrylicki są różne, a alfabet polski i alfabet niemiecki są tylko wariantami alfabetu łacińskiego. To rozumienie terminu "alfabet"
jest równoznaczne z terminem "pismo" (np. pismo łacińskie = alfabet łaciński). W takim rozumieniu alfabet odróżnia się zarówno od pism
niefonetycznych (ideograficznych lub mieszanych), jak i od innych typów pism fonetycznych (jak: abdżad, abugida i sylabariusz).
Te pozostałe rodzaje pism fonetycznych, również niekiedy bywają nazywane alfabetami, co nie jest całkiem poprawne. Alfabetem na przykład nie jest pismo
ideograficzne lub pismo złożone, (np. pismo chińskie, czy też hieroglify) ani pismo sylabyczne (np. pismo japońskie).
Alfabety dzielą się na:
Alfabety dzielą się też na dwuszeregowe i jednoszeregowe, ze względu na to, czy posiadają systemy małych i wielkich liter (np. alfabet łaciński, grecki,
cyrylicki i ormiański) czy też tylko jeden system liter (np. alfabet gruziński, koreański, syryjski, koptyjski, gocki, runiczny i inne alfabety historyczne, dziś martwe).
Alfabet narodowy to zestaw liter i innych, uzupełniających znaków pisma, używany dla danego języka lub narodu, ułożony w tradycyjnym, ustalonym porządku.
W tym rozumieniu alfabety są różne, choć stanowią warianty narodowe tego samego pisma alfabetycznego, gdy posiadają własne, odrębne znaki, np. alfabet
polski różni się od alfabetu niemieckiego, gdyż (zasadniczo) nie używa liter v i q, oraz wcale nie używa liter ä, ö i ß, a za to używa liter ą, ł i ź,
których nie używa alfabet niemiecki. Natomiast alfabet angielski nie różni się od poklasycznego alfabetu łacińskiego, gdyż (zasadniczo) używa tylko tych samych 26 liter.
W tym sensie mówi się, że alfabety to zamknięte systemy pisma – liczba występujących w nich znaków zmienia się bardzo rzadko, a zmiany (dodanie znaków,
usunięcie znaków) prowadzą do powstania nowego alfabetu. Z licznymi alfabetami narodowymi mamy do czynienia przede wszystkim w przypadku pisma łacińskiego i pisma cyrylickiego (cyrylicy).
Podobnie terminem "alfabet" określa się inne sposoby przekazywania informacji na odległość, nie będące systemami pisma:
Alfabet polski, zwany dawniej: abecadło to alfabet używany do zapisu języka polskiego. Oparty jest on na alfabecie łacińskim i składa się obecnie z 32 liter (dużych i małych), w tym z sześciu liter ze znakami diaktrycznymi - czyli tak zwanych "polskich liter" używanych wyłacznie w języku polskim.
a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż
A Ą B C Ć D E Ę F G H I J K L Ł M N Ń O Ó P R S Ś T U W Y Z Ź Ż
Oficjalnie litery z alfabetu łacińskiego: Q, V i X nie są zaliczane do liter polskiego alfabetu, gdyż w polskim słowotwórstwie nie ma potrzeby ich stosowania. Występują one tylko w wyrazach pochodzenia obcego, czyli zapożyczonych. Rada Języka Polskiego uzasadnia, iż brzmienie wszystkich, nawet nowo wymyślanych, wyrazów w języku polskim da się zapisać zgodnie z regułami polskiej ortografii tylko za pomocą 32 liter, bez użycia liter X, V i Q. Niemniej, te trzy łacińskie litery towarzyszą językowi polskiemu w wyrazach obcych i obcojęzycznych, przekształcając się zazwyczaj w litery polskiego alfabetu w miarę powszednienia stosowania wyrazów zawierających te litery.
Ciekawostka: Zdanie "Mężny bądź, chroń pułk twój i sześć flag." zawiera wszystkie litery polskiego alfabetu, każdą dokładnie raz.
Poniżej zaprezentowano statystyczną, procentową częstotliwość występowania poszczególnych liter w języku polskim:
a | ą | b | c | ć | d | e |
8,91% | 0,99% | 1,47% | 3,96% | 0,40% | 3,25% | 7,66% |
ę | f | g | h | i | j | k |
1,11% | 0,30% | 1,42% | 1,08% | 8,21% | 2,28% | 3,51% |
l | ł | m | n | ń | o | ó |
2,10% | 1,82% | 2,80% | 5,52% | 0,20% | 7,75% | 0,85% |
p | q | r | s | ś | t | u |
3,13% | 0,14% | 4,69% | 4,32% | 0,66% | 3,98% | 2,50% |
v | w | x | y | z | ź | ż |
0,04% | 4,65% | 0,02% | 3,76% | 5,64% | 0,06% | 0,83% |
Jak widać z zestawienia, najczęściej używaną literą w języku polskim jest litera "a", natomiast najrzadszą jest litera "x".
Opracownie własne na podstawie materiałów w:
http://pl.wikipedia.org