nabab
nabaj
nabak
nabaw
nabić
nabij
nabił
nabla
nablą
nable
nablę
nabli
nablo
naboi
nabój
nabór
nabyć
nabył
nacho
nacią
nacie
nacja
nacją
nacje
nację
nacji
nacjo
nacyj
naćka
naćpa
nadać
nadaj
nadal
nadał
nadam
nadań
nadaw
nadąć
nadął
nadąż
nadda
nadeń
nader
nadęć
nadir
nadje
nadmą
nadmę
nadoi
nadój
nadrą
nadrę
nadto
naduś
nadym
nadze
nadzy
nafta
naftą
naftę
nafto
nafty
nagan
nagap
nagar
nagie
nagim
naglą
nagle
naglę
nagli
nagła
nagłą
nagłe
nagły
nagna
nagną
nagnę
nagom
nagoń
nagów
nagra
nagub
nagus
nahaj
nahua
naira
nairą
nairę
nairo
nairy
najad
nająć
najął
najdą
najdę
najdź
najeb
najem
najeż
najęć
najmą
najmę
najmu
najmy
najść
nakap
nakaz
nakaż
nakfa
nakfą
nakfę
nakfo
nakfy
nakol
nakop
nakoś
nakup
nalać
nalał
nalań
naleć
nalej
nalep
nalew
naleź
należ
nalot
nałaj
nałam
nałap
nałaź
nałóg
nałów
nałóż
nałup
nałżą
nałże
nałżę
namaz
namaż
namąć
namów
namul
namuł
namur
namyć
namyj
namył
namyw
nandu
naniż
nanob
nanos
nanoś
naosu
naosy
napad
napal
napar
napaś
napęd
napić
napie
napij
napił
napis
napną
napnę
napoć
napoi
napom
napój
napór
nappa
nappą
nappę
nappo
nappy
naprą
naprę
napyl
narad
narai
naraj
naraz
naraź
narąb
nardu
nardy
narom
narób
naród
narów
narta
nartą
nartę
narto
narty
narwą
narwę
narys
nasad
nasap
nasęp
nashi
nasil
nasól
naspa
naspą
naspę
naspo
naspy
nasra
nassą
nassę
nasta
nastą
naste
nastu
nasty
nasuń
nasyć
nasyp
nasza
naszą
nasze
naści
naślą
naśle
naślę
naśpi
natak
natce
natek
natem
natęż
natia
natią
natie
natię
natii
natio
natka
natką
natkę
natki
natko
natną
natnę
natom
natop
natów
natrą
natrę
natur
natyj
nauce
naucz
nauka
nauką
naukę
nauki
nauko
nauru
nawag
nawal
nawał
nawar
naważ
nawet
nawęd
nawie
nawiń
nawis
nawoi
nawom
nawoź
nawój
nawóz
nawóź
nawyk
nazad
nazir
nazwa
nazwą
nazwę
nazwo
nazwy
nażąć
nażął
nażęć
nażną
nażnę
nażrą
nażre
nażrę
nażyć
nażyj
nażył
necie
nefem
nefie
nefom
nefów
negra
negry
neguj
negus
nelma
nelmą
nelmę
nelmo
nelmy
nemem
nemie
nemom
nemów
nenia
nenią
nenie
nenię
nenii
nenij
nenio
neona
neonu
neony
nepem
neper
nepie
nepom
nepot
nepów
nerce
nerda
nerdy
nerek
nerka
nerką
nerkę
nerki
nerko
nerol
nerom
nerpa
nerpą
nerpę
nerpo
nerpy
nerwu
nerwy
nerze
nesca
nescą
nesce
nescę
nesco
nesec
nesek
neska
neską
neskę
neski
nesko
netem
netom
netów
netta
netto
nettu
neuma
neumą
neumę
neumo
neumy
newsa
newsu
newsy
nęcąc
nęceń
nęcić
nęcił
nęćmy
nęćże
nędza
nędzą
nędze
nędzę
nędzo
nędzy
nękać
nękaj
nękał
nękam
nękań
ngana
nganą
nganę
ngano
ngany
niala
nialą
niale
nialę
niali
nialo
niani
nibym
nibyś
nicią
nicie
nicka
nicki
nicku
nicom
nicuj
nićmi
nieba
niebo
niebu
niecą
niecę
niech
nieci
nieco
niego
niell
niema
niemą
nieme
niemi
niemo
niemr
niemu
niemy
nieść
nieuk
nigdy
nijak
nikim
nikki
nikle
nikli
niklu
nikła
nikłą
nikłe
nikło
nikły
nikną
niknę
nikol
nikon
nilem
nilom
nilów
nimbu
nimby
nimfa
nimfą
nimfę
nimfo
nimfy
nimże
ninja
niobu
nioby
niosą
niosę
niósł
nipie
nipom
nisan
niscy
nisei
niska
niską
niski
nisko
nisku
nisza
niszą
nisze
niszę
niszo
niszy
nitce
nitek
nitem
niter
nitka
nitką
nitkę
nitki
nitko
nitom
niton
nitów
nitro
nituj
niuch
niuni
niusa
niusu
niusy
nivie
nivom
niwie
niwom
nizać
nizał
nizam
nizań
nizin
niźli
niżan
niżąc
niżby
niżej
niżem
niżmy
niżom
niżów
niżsi
niżże
njaja
njają
njaje
njaję
njajo
nobel
nobil
nobla
noble
nobli
noblu
nocce
nocek
nocie
nocja
nocją
nocje
nocję
nocji
nocjo
nocka
nocką
nockę
nocki
nocko
nocku
nocna
nocną
nocne
nocni
nocny
nocom
nocuj
nocyj
nodul
nodus
nodze
noeza
noezą
noezę
noezo
noezy
nogal
nogam
nogom
noguj
noise
nokia
nokią
nokie
nokię
nokii
nokij
nokio
nokom
noków
noksa
noksy
nomem
nomie
nomom
nomos
nomów
nonet
nonie
nonom
nopal
norce
norda
nordą
nordę
nordo
nordy
norek
noria
norią
norie
norię
norii
norio
norka
norką
norkę
norki
norko
norma
normą
normę
normo
normy
norna
norną
nornę
norno
norny
norom
noruj
noryj
noryt
norze
nosal
nosek
nosem
nosić
nosie
nosił
nosiw
noska
noski
nosku
nosom
nosów
noszą
nosze
noszę
noszy
nośca
noścą
nośce
noścę
nośco
noścy
nośmy
nośna
nośną
nośne
nośni
nośny
nośże
notce
notek
notes
notis
notka
notką
notkę
notki
notko
notom
notuj
nowej
nowel
nowie
nowik
nowin
nowiu
nowsi
nowym
noysa
noysy
nożąt
nożem
nożna
nożną
nożne
nożni
nożny
nożom
nożów
nożyc
nożyk
nożyn
nówce
nówek
nówka
nówką
nówkę
nówki
nówko
nózia
nózią
nózie
nózię
nózio
nóziu
nóżąt
nóżce
nóżek
nóżka
nóżką
nóżkę
nóżki
nóżko
nóżyn
nubuk
nucąc
nuceń
nucić
nucie
nucił
nucza
nuczą
nucze
nuczę
nuczo
nuczy
nućmy
nućże
nudna
nudną
nudne
nudni
nudno
nudny
nudom
nudów
nudzą
nudzę
nudzi
nugat
nulce
nulek
nulem
nulka
nulką
nulkę
nulki
nulko
nulom
numen
numer
nurca
nurce
nurcu
nurek
nurem
nurka
nurką
nurkę
nurki
nurko
nurku
nurom
nurów
nurse
nurtu
nurty
nurza
nurze
nutce
nutek
nutem
nutka
nutką
nutkę
nutki
nutko
nutom
nutów
nużąc
nużby
nużeń
nużmy
nużyc
nużyć
nużył
nużże
nydze
nygom
nygus
nylon
nysce
nyscy
nysek
nysie
nyska
nyską
nyskę
nyski
nysko
nysku
nysom
nyssa
nyssą
nyssę
nysso
nyssy
nywce
nywek
nywka
nywką
nywkę
nywki
nywko
nyżom
To już wszystkie pięcioliterówki na N. W sumie znaleźliśmy tyle takich 5-literowych słów zaczynających się na literę "N": 811.
N to czternasta litera alfabetu łacińskiego i osiemnasta polskiego. Oznacza zwykle w danym języku spółgłoskę przedniojęzykową nosową, np. [n].
Alfabet to najpopularniejszy system zapisywania mowy, którego nazwa pochodzi od starogreckich nazw pierwszych liter alfabetu: alfa i beta.
Jest to fonetyczny system pisma, w którym każdy znak (zwany literą) odpowiada zasadniczo jednemu dźwiękowi – głosce (samogłosce lub spółgłosce).
W tym rozumieniu alfabety są różne, gdy ich zasadnicze zestawy liter różnią się krojem pomiędzy sobą, np. alfabet grecki, alfabet łaciński i
alfabet cyrylicki są różne, a alfabet polski i alfabet niemiecki są tylko wariantami alfabetu łacińskiego. To rozumienie terminu "alfabet"
jest równoznaczne z terminem "pismo" (np. pismo łacińskie = alfabet łaciński). W takim rozumieniu alfabet odróżnia się zarówno od pism
niefonetycznych (ideograficznych lub mieszanych), jak i od innych typów pism fonetycznych (jak: abdżad, abugida i sylabariusz).
Te pozostałe rodzaje pism fonetycznych, również niekiedy bywają nazywane alfabetami, co nie jest całkiem poprawne. Alfabetem na przykład nie jest pismo
ideograficzne lub pismo złożone, (np. pismo chińskie, czy też hieroglify) ani pismo sylabyczne (np. pismo japońskie).
Alfabety dzielą się na:
Alfabety dzielą się też na dwuszeregowe i jednoszeregowe, ze względu na to, czy posiadają systemy małych i wielkich liter (np. alfabet łaciński, grecki,
cyrylicki i ormiański) czy też tylko jeden system liter (np. alfabet gruziński, koreański, syryjski, koptyjski, gocki, runiczny i inne alfabety historyczne, dziś martwe).
Alfabet narodowy to zestaw liter i innych, uzupełniających znaków pisma, używany dla danego języka lub narodu, ułożony w tradycyjnym, ustalonym porządku.
W tym rozumieniu alfabety są różne, choć stanowią warianty narodowe tego samego pisma alfabetycznego, gdy posiadają własne, odrębne znaki, np. alfabet
polski różni się od alfabetu niemieckiego, gdyż (zasadniczo) nie używa liter v i q, oraz wcale nie używa liter ä, ö i ß, a za to używa liter ą, ł i ź,
których nie używa alfabet niemiecki. Natomiast alfabet angielski nie różni się od poklasycznego alfabetu łacińskiego, gdyż (zasadniczo) używa tylko tych samych 26 liter.
W tym sensie mówi się, że alfabety to zamknięte systemy pisma – liczba występujących w nich znaków zmienia się bardzo rzadko, a zmiany (dodanie znaków,
usunięcie znaków) prowadzą do powstania nowego alfabetu. Z licznymi alfabetami narodowymi mamy do czynienia przede wszystkim w przypadku pisma łacińskiego i pisma cyrylickiego (cyrylicy).
Podobnie terminem "alfabet" określa się inne sposoby przekazywania informacji na odległość, nie będące systemami pisma:
Alfabet polski, zwany dawniej: abecadło to alfabet używany do zapisu języka polskiego. Oparty jest on na alfabecie łacińskim i składa się obecnie z 32 liter (dużych i małych), w tym z sześciu liter ze znakami diaktrycznymi - czyli tak zwanych "polskich liter" używanych wyłacznie w języku polskim.
a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż
A Ą B C Ć D E Ę F G H I J K L Ł M N Ń O Ó P R S Ś T U W Y Z Ź Ż
Oficjalnie litery z alfabetu łacińskiego: Q, V i X nie są zaliczane do liter polskiego alfabetu, gdyż w polskim słowotwórstwie nie ma potrzeby ich stosowania. Występują one tylko w wyrazach pochodzenia obcego, czyli zapożyczonych. Rada Języka Polskiego uzasadnia, iż brzmienie wszystkich, nawet nowo wymyślanych, wyrazów w języku polskim da się zapisać zgodnie z regułami polskiej ortografii tylko za pomocą 32 liter, bez użycia liter X, V i Q. Niemniej, te trzy łacińskie litery towarzyszą językowi polskiemu w wyrazach obcych i obcojęzycznych, przekształcając się zazwyczaj w litery polskiego alfabetu w miarę powszednienia stosowania wyrazów zawierających te litery.
Ciekawostka: Zdanie "Mężny bądź, chroń pułk twój i sześć flag." zawiera wszystkie litery polskiego alfabetu, każdą dokładnie raz.
Poniżej zaprezentowano statystyczną, procentową częstotliwość występowania poszczególnych liter w języku polskim:
a | ą | b | c | ć | d | e |
8,91% | 0,99% | 1,47% | 3,96% | 0,40% | 3,25% | 7,66% |
ę | f | g | h | i | j | k |
1,11% | 0,30% | 1,42% | 1,08% | 8,21% | 2,28% | 3,51% |
l | ł | m | n | ń | o | ó |
2,10% | 1,82% | 2,80% | 5,52% | 0,20% | 7,75% | 0,85% |
p | q | r | s | ś | t | u |
3,13% | 0,14% | 4,69% | 4,32% | 0,66% | 3,98% | 2,50% |
v | w | x | y | z | ź | ż |
0,04% | 4,65% | 0,02% | 3,76% | 5,64% | 0,06% | 0,83% |
Jak widać z zestawienia, najczęściej używaną literą w języku polskim jest litera "a", natomiast najrzadszą jest litera "x".
Opracownie własne na podstawie materiałów w:
http://pl.wikipedia.org