Jakby czy jak by? Jak to napisać? Razem czy osobno? Nie od dziś wiadomo, że pisownia łączna i rozdzielna przysparza nam sporo trudności, a jej zasady nie zawsze wydają się jasne. Szczególnie kłopotliwe mogą być sytuacje, kiedy mamy do czynienia z cząstką -by. Zwłaszcza że niekiedy poprawne są obie formy. Z całą pewnością warto więc dowiedzieć się, jakie reguły obowiązują w omawianym przypadku. Poniżej rozwiewamy wszelkie wątpliwości.
Jakby czy jak by – jak to poprawnie napisać?
Obie formy są poprawne. Ich użycie zależy od kontekstu.
Zasadniczo chodzi o to, jaką funkcję w zdaniu pełni wyraz „jak” – wszystko zatem zależy, czy występuje jako spójnik czy zaimek. Ustalenie tego pozwoli rozstrzygnąć, kiedy obowiązuje pisownia rozdzielna, a kiedy „jak” i „by” zapisujemy łącznie. Należy przy tym wspomnieć, że zastosowana pisownia pociąga za sobą różnicę w znaczeniu. Kontekst ma tu więc decydujące znaczenie.
Zasady pod tym względem wydają się jasne. Dotyczą zresztą nie tylko wyrazu „jak”, lecz pewnej grupy słów, które mogą pełnić różne funkcje w zdaniu.
Jak by – pisownia rozdzielna
Pisownię rozdzielną – JAK BY – zastosujemy, jeśli wyraz „jak” pełni funkcję zaimka. W takich sytuacjach cząstkę -by zapisujemy z „jak” oddzielnie, np.
Jak by nie było, udało nam się.
Jak by to powiedzieć?
Wygrałeś, jak by nie patrzeć.
W tym kontekście „jak by” znaczy tyle co „w jaki sposób”. Określa sposób zrobienia czegoś.
Jakby – pisownia łączna
Pisownię łączną – JAKBY – zastosujemy, jeśli wyraz „jak” pełni funkcję spójnika. W takich sytuacjach cząstkę -by zapiszemy z „jak” razem, np.
Jakby naprawdę jej zależało, toby do mnie zadzwoniła.
Jakby chciał, toby zdążył.
A jakby tak zacząć wszystko od nowa?
Jakby tego było mało, to jeszcze spadł deszcz i rozpętała się burza.
W tym kontekście „jakby” znaczy „gdyby”, „jeśliby”, „jak gdyby”. Wyraz wprowadza więc porównanie, określa warunki urzeczywistnienia czegoś.
